Κούρεμα σε αγροτικές επιδοτήσεις, ταμείο συνοχής και... λαϊκιστές

κοινοτικός προϋπολογισμός, ΚΑΠ , ταμείο συνοχής, Ουγγαρία, Πολωνία

Οι αγρότες και οι οικονομικά αδύναμες χώρες φαίνεται ότι θα πληρώσουν τον λογαριασμό του BREXIT. Ο προϋπολογισμός της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027, που θα παρουσιαστεί σήμερα στις Βρυξέλλες,  δεν θα  περιλαμβάνει την συνεισφορά της Μεγάλης Βρετανίας που ήταν 12-14 δισ. ευρώ. Αυτό είναι ένα δύσκολο πρόβλημα για τους γραφειοκράτες των Βρυξελλών οι οποίοι πρέπει  να παρουσιάσουν ένα ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Τελικά κατέληξαν σε ένα μίγμα λιτότητας που περιλαμβάνει:

- περικοπές των γεωργικών επιδοτήσεων και των προγραμμάτων του Ταμείου Συνοχής τα οποία προορίζονταν για τις ασθενέστερες οικονομικά χώρες και αύξηση των πόρων

- επιπλέον συνεισφορές  των κρατών μελών και νέους φόρους .

Υπακούοντας, όμως, σε πολιτικές σκοπιμότητες οι οποίες εστιάζονται  στους λαϊκιστές και στα αυταρχικά ευρωπαϊκά καθεστώτα, έκαναν μια πρόταση η οποία ουσιαστικά ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην διακυβέρνηση της ΕΕ. Έτσι, προτείνουν να συνδεθεί η υπακοή στους θεσμικούς κανόνες με την εκταμίευση των κοινοτικών πόρων. Μπορεί το μέτρο αυτό να εμφανίζεται ότι στοχεύει   την Πολωνία και την Ουγγαρία αλλά κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει την μελλοντική χρήση του.

Οι πληροφορίες που υπάρχουν κάνουν λόγο για ένα προϋπολογισμό σκοπιμοτήτων που είναι  κομμένος και ραμμένος στα μέτρα της Γερμανίας και των χωρών της Κεντρικής Ευρώπης. Και αυτό  προκαλεί  εντάσεις και διαφωνίες από την πλευρά όλων των υπολοίπων που ο καθένας αντιδρά για τον δικό του λόγο.

Μετά από μήνες προετοιμασίας και διαβουλεύσεων, η Επιτροπή προτείνει ένα προϋπολογισμό που είναι ένα μίγμα περικοπών και νέων πόρων. Στόχος των συντακτών του είναι οι διαπραγματεύσεις να ολοκληρωθούν πριν από τις επόμενες ευρωπαϊκές εκλογές και μετά το διαζύγιο με τους Βρετανούς που έχει προγραμματιστεί για τις 30 Μαρτίου 2019.

«Αυτές οι διαπραγματεύσεις συνήθως  διαρκούν δύο χρόνια», δήλωσε μια διπλωματική πηγή. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των Βρυξελλών, η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου θα αφήσει μετά το 2020  μια ετήσια «τρύπα» 12 έως 14 δισ. Σημειώνεται ότι το 2020 είναι η τελευταία χρονιά της συμμετοχής του Λονδίνου, στον προϋπολογισμό.

Το σίγουρο είναι ότι η σύνταξη αυτού του προϋπολογισμού ήταν μία δύσκολη υπόθεση καθώς οι Βρυξέλλες κλήθηκαν  να ισορροπήσουν μεταξύ των μειωμένων εσόδων και της ανάγκης για αύξηση της χρηματοδότησης νέων πολιτικών στην Άμυνα, στην Ψηφιακή Έρευνα, στον έλεγχο των συνόρων και στην μετανάστευση. Για να κλείσουν την «μαύρη τρύπα» πρότειναν την αύξηση της συνεισφοράς των κρατών-μελών από το 1% του ΑΕΠ τους στο 1,1%-1,2%. Αυτό σίγουρα πλήττει  τις ασθενέστερες χώρες από τις οποίες οι Βρυξέλλες ζητούν ταυτόχρονα να αποδεχθούν την μείωση των επιδοτήσεων της ΚΑΠ και του Ταμείου Συνοχής καθώς οι  δαπάνες αυτές καλύπτουν σχεδόν το 70% του προϋπολογισμού. Η Αυστρία και οι Κάτω Χώρες αντιδρούν σε μία αύξηση των εθνικών συνεισφορών, ενώ πρόθυμες να πληρώσουν περισσότερα είναι η Γερμανία και η Γαλλία. Παράλληλα, η Επιτροπή προσανατολίζεται στην φορολόγηση του εμπορίου άνθρακα καθώς και στην επιβολή φόρου στα πλαστικά προϊόντα. Ενώ οι φόροι στα πλαστικά προϊόντα είναι αποδεκτοί, η φορολόγηση του άνθρακα έχει να αντιμετωπίσει την αντίθεση όλων των χωρών που τον χρησιμοποιούν στην παραγωγή ενέργειας.

Η μείωση των επιδοτήσεων της ΚΑΠ προκαλεί τις αντιδράσεις της Γαλλίας.Οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης αντιδρούν στις προτεινόμενες περικοπές στο Ταμείο Συνοχής. Οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου αντιδρούν τόσο στην αύξηση της εισφοράς τους  όσο και στην συρρίκνωση της ΚΑΠ και του Ταμείου Συνοχής καθώς από τα προγράμματα αυτά εισπράττουν σημαντικά κονδύλια τα οποία δίνουν «ανάσα» στις «λαβωμένες» οικονομίες τους.  Στο μέτωπο των «διαμαρτυρομένων» είναι φυσικά η  Πολωνία και η Ουγγαρία οι οποίες  πιστεύουν ότι θα είναι στόχοι του σχεδίου της  Επιτροπής, να συνδέσει την εκταμίευση των ευρωπαϊκών κονδυλίων με τον σεβασμό του κράτους δικαίου. Σημειώνεται ότι αρκετές χώρες ζητούν την καθιέρωση ενός τέτοιου μηχανισμού μετά την αντιπαράθεση των Βρυξελλών με την πολωνική Κυβέρνηση εξαιτίας των παρεμβάσεων που πλήττουν την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης αλλά και της στάσης της ουγγρικής Κυβέρνησης στο προφυγικό.

Η σύνδεση της εκταμίευσης των ευρωπαϊκών κονδυλίων με τον σεβασμό του κράτους-δικαίου είναι ένα πολύπλοκο θέμα. Η έγκριση του προϋπολογισμού απαιτεί ομοφωνία και φυσικά οι θιγόμενες χώρες θα χρησιμοποιήσουν το δικαίωμα της αρνησικυρίας. Για να παρακάμψουν το εμπόδιο αυτό οι Βρυξέλλες προτείνουν οι κυρώσεις να ενεργοποιούνται  μέσω του Μηχανισμού Εποπτείας της Χρηματοδότησης στον οποίο ισχύει ο κανόνας της ειδικής πλειοψηφίας (55% των χωρών μελών και  65% του πληθυσμού της ΕΕ). Η υιοθέτηση μιας τέτοιας διαδικασίας ουσιαστικά θα ξεσηκώσει τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και κυρίως τη Πολωνία και την Ουγγαρίας που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τα ταμεία συνοχής της ΕΕ. Η χρηματοδότηση αυτή αντιπροσωπεύει πάνω από το 60% των δημόσιων επενδύσεων στην Πολωνία και περισσότερο από 55% στην Ουγγαρία για την περίοδο 2015-2017 .