Η εικόνα που αβασάνιστα και συστηματικά αναπαράγεται τον τελευταίο καιρό για την τουρκική οικονομία στα ελληνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, είναι ότι βρίσκεται μισό βήμα πριν τον γκρεμό. Αυτή η εικόνα, όμως, απέχει πολύ από την αλήθεια. Και η αλήθεια είναι ότι η τουρκική οικονομία όντως αντιμετωπίζει σήμερα προβλήματα με την συναλλαγματική της πολιτική και τον πληθωρισμό. Η συνεχής διολίσθηση της ισοτιμίας της τούρκικης λίρας σίγουρα δεν είναι μια θετική εξέλιξη. Όμως, βραχυπρόθεσμα, μπορεί να είναι αναγκαία για μια οικονομία που βασίζεται σε εισροές βραχυπρόθεσμων κεφαλαίων.
Το δίχως άλλο, η υποχώρηση της ισοτιμίας του τουρκικού νομίσματος μπορεί να προκαλέσει έκρηξη του πληθωρισμού και του δημοσιονομικού ελλείμματος. Αν η κατάσταση αυτή διατηρηθεί, μπορεί επίσης να οδηγήσει και σε παραγωγικό αδιέξοδο χιλιάδες μικρές αλλά και μεγάλες επιχειρήσεις οι οποίες είναι εκτεθειμένες σε δανεισμό σε ξένο νόμισμα. Αν, μάλιστα, συνυπολογίσει κανείς και την αύξηση των τιμών του πετρελαίου που σήμερα κινείται σε επίπεδα άνω των 70 δολαρίων, και αύριο μπορεί να φτάσει και τα 100 δολάρια, τότε σε μια χώρα όπως η Τουρκία που ενεργειακά είναι πλήρως εξαρτημένη, το μείγμα μπορεί να είναι εκρηκτικό. Δεν θα πρέπει να υποτιμηθούν και οι επιπτώσεις από την φυγή των κεφαλαίων, αλλά και από την θεαματική άνοδο των τιμών του χρυσού.
Αυτή είναι η μια όψη του προβλήματος. Η άλλη είναι ότι η συνεχής υποχώρηση της ισοτιμίας λειτουργεί ως «επιδότηση’ για τις εξαγωγές αλλά και για τον τουρισμό. Παράλληλα, προσφέρει ένα επιπλέον κίνητρο στους διαχειριστές κεφαλαίων από το εξωτερικό να τοποθετήσουν κεφάλαια στο τουρκικό χρηματιστήριο.
Στην πραγματικότητα, έχουμε μια ισορροπία τρόμου, η οποία μπορεί ανά πάσα στιγμή να ανατραπεί αν τα δεδομένα αλλάξουν. Σίγουρα, η πολιτική των επιτοκίων όπου έχουμε μια διαμάχη μεταξύ της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας που επιθυμεί να αυξήσει το κόστος χρήματος και του Ερντογάν ο οποίος ανθίσταται, είναι ένα από αυτά τα δεδομένα. Όμως, το πιο σημαντικό στοιχείο που μπορεί είτε να διατηρήσει είτε να ανατρέψει την ασταθή ισορροπία της τουρκικής οικονομίας, είναι το πολιτικό περιβάλλον. Και η αλήθεια είναι ότι αυτή την στιγμή υπάρχουν πολλά ανοικτά μέτωπα: Η κόντρα που έχει ανοίξει ο Ερντογάν με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ˙ η εξάρτηση του Ερντογάν από το δολάριο και επομένως από τη νομισματική πολιτική της FED˙ η εμπλοκή με τους Κούρδους και ο ενεργός ρόλος στην Συρία˙ αλλά από όλα το πιο σημαντικό είναι οι εκλογές.
Μια ήττα του Ερντογάν στις επερχόμενες εκλογές μπορεί να σηματοδοτήσει πολιτική αστάθεια, η οποία πολύ εύκολα μπορεί να μετατραπεί σε οικονομική. Αυτό επισημαίνουν όλοι οι οίκοι αξιολόγησης στις μετρήσεις για την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο οίκος Fitch προειδοποίησε ότι η Τουρκία είναι ένα από τα τρία εύθραυστα έθνη που έχουν να αντιμετωπίσουν τον υψηλό εξωτερικό χρέος και τον πληθωρισμό.
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τον Fitch, τα άλλα δύο είναι η Αργεντινή και η Ουκρανία. Η Αργεντινή που αναζητά δάνεια από το ΔΝΤ για να στηρίξει την οικονομία της αύξησε τα επιτόκια κατά 12,75 ποσοστιαίες μονάδες στο 40% τις τελευταίες δύο εβδομάδες ενώ η Ουκρανία έχει ήδη δανειστεί 17,5 δισεκατομμύρια δολάρια από το Ταμείο.
- Log in to post comments
