Αφήστε κατά μέρος τις ιδιαιτερότητες του δράματος του Brexit αυτού του μήνα –τις χορευτικές κινήσεις της Theresa May, τις επιθέσεις του Boris Johnson στο σχέδιο της May, και τις τελευταίες προειδοποιήσεις από τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες- ήρθε η ώρα να ετοιμαστούμε για το Brexit, γράφει στο οικονομικό τμήμα του διαδικτυακού CNN ο Ian Bremmer, πρόεδρος του Group Eurasia και της GZERO Media (https://edition.cnn.com/2018/10/12/perspectives/brexit-analysis-ian-bremmer/index.html).
Ας επικεντρωθούμε, συνεχίζει, στις λίγες γεωπολιτικές βεβαιότητες που γνωρίζουμε ότι θα ακολουθήσουν την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με όποιους όρους κι αν γίνει αυτό.
Ξεκινάμε πέρα από τον Ατλαντικό. Το Brexit δεν θα κάνει τίποτα καλό στην «ιδιαίτερη σχέση» μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Μια ΕΕ χωρίς το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ένας πολύ ασθενέστερος εταίρος για την Ουάσιγκτον όταν τα συμφέροντα των ΗΠΑ και της ΕΕ ευθυγραμμίζονται, και ένας πολύ πιο αδύναμος αντίπαλος όταν τα συμφέροντα αυτά συγκρούονται.
Ναι, πολλά από τα θέματα που διχάζουν σήμερα τις ΗΠΑ από την Ευρώπη έχουν καθυστερήσει για πολύ καιρό -οι διαφορές σχετικά με την πολιτική για την Ρωσία, η χρηματοδότηση του ΝΑΤΟ και ο τυχοδιωκτισμός στη Μέση Ανατολή, έχουν δημιουργήσει εντάσεις στις αμερικανο-ευρωπαϊκές σχέσεις από πριν. Όμως, το Brexit υπονομεύει την διατλαντική συμμαχία, διότι οι προκλήσεις του Brexit θα εκτρέψουν την συνολική ενέργεια και την προσοχή των Βρυξελλών μακριά από το να συνεργαστούν με την Ουάσινγκτον για να βοηθήσουν να γεφυρωθούν τα ρήγματά τους.
ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΑΝΤΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ
Το Ηνωμένο Βασίλειο θα είναι επίσης πιο αδύναμο σε έναν κόσμο μετά το Brexit. Θα χρειαστεί περισσότερο από ποτέ την εταιρική σχέση του με τις ΗΠΑ, ειδικά καθώς η σημασία του Λονδίνου ως παγκόσμιου τραπεζικού κέντρου θα συρρικνωθεί. Αν υπάρχει ένα άτομο που κατανοεί τη μόχλευση, είναι ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Donald Trump, ο οποίος θα έχει πολύ περισσότερη διαπραγματευτική μόχλευση έναντι του Ηνωμένου Βασίλειου όταν έρθει η ώρα να διαπραγματευτεί μια εμπορική συμφωνία ενώπιος-ενωπίω.
Αυτό έρχεται σε άμεση αντίθεση με το οικονομικό μήνυμα για το οποίο αγωνίστηκαν οι υπέρμαχοι της «εξόδου» στο δημοψήφισμα του Brexit τον Ιούνιο του 2016. Σύμφωνα με τους Brexiteers, ένα Ηνωμένο Βασίλειο μη συνδεδεμένο με τις Βρυξέλλες θα έδινε στην Downing Street μεγαλύτερη ελευθερία να επιδιώξει νέους εμπορικούς δεσμούς με ένα ευρέως διαφοροποιημένο σύνολο εταίρων, συμπεριλαμβανομένης της αναδυόμενης Κίνας.
Αλλά το Πεκίνο, όπως και η Ουάσιγκτον, θα δει μια Βρετανία που φαίνεται λιγότερο αδέσμευτη από όσο απλώς απομονωμένη. Η Βρετανία αντιπροσωπεύει μόλις το 13,6% των σημερινών εμπορικών συναλλαγών της Κίνας με την ΕΕ. Δεδομένου του σημερινού εμπορικού προβλήματος του Πεκίνου με τις ΗΠΑ και της μεγάλης πιθανότητας ότι αυτή είναι μόνο η αρχή μιας ευρύτερης αντιπαράθεσης μεταξύ των καθιερωμένων και των αναδυόμενων δυνάμεων του κόσμου, η Κίνα θα θέλει λιγότερο και όχι περισσότερο πολιτικό δράμα στις παγκόσμιες εμπορικές διαπραγματεύσεις. Η Κίνα δήλωσε ότι είναι ανοικτή να ξεκινήσει λεπτομερείς διαπραγματεύσεις για μια εμπορική συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία του Brexit, αλλά η αβεβαιότητα της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής θέσης της Βρετανίας μετά το Brexit θα συνεχιστεί για πολλά χρόνια, κάνοντας την Κίνα πιο επιφυλακτική όσον αφορά τις μακροπρόθεσμες εμπορικές δεσμεύσεις της με το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Τα πράγματα δεν φαίνονται πολύ καλύτερα στο μέτωπο της εξωτερικής πολιτικής, που είναι ένας άλλος τομέας όπου οι υποστηρικτές της «εξόδου» ισχυρίζονταν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα ήταν καλύτερα αν είναι μόνο του. Με έναν σημερινό πρόεδρο των ΗΠΑ ο οποίος είναι θετικά διακείμενος προς την Ρωσία και μια Ευρώπη που υιοθετεί μια πολιτική έναντι του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν βασισμένη στην ρεαλιστική αποδοχή των οικονομικών πραγματικοτήτων, ιδιαίτερα όσον αφορά την ανάγκη για ρωσικές εξαγωγές ενέργειας, το Ηνωμένο Βασίλειο επέλεξε μια κακή εποχή για να προχωρήσει μόνο του.
Στην γεωπολιτική οι φιλίες έχουν σημασία, σημειώνει ο πρόεδρος του Eurasia Group, και ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί σίγουρα να γίνει μια νομιμοποιημένη παγκόσμια δύναμη αφ’ εαυτού του, δεν χρειαζόταν να χαρτογραφεί την δική του εξωτερική πολιτική για δεκαετίες. Θα αρχίσει να το κάνει αυτό στο πιο ασταθές γεωπολιτικό περιβάλλον που έχει δει ο κόσμος μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, κάτι που αφήνει ελάχιστα περιθώρια για σφάλματα.
Και μετά υπάρχει το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά το Brexit. Η αποσκίρτηση της Βρετανίας από την ΕΕ δεν θα απειλήσει άμεσα την ΕΕ. Στην πραγματικότητα, το καυτό χάος στην βρετανική πολιτική έχει σίγουρα συμβάλει στην αποδυνάμωση του ενθουσιασμού που μπορεί να έχουν κάποιοι σε άλλες χώρες της ΕΕ για μια δική τους έξοδο.
Όμως, μακροπρόθεσμα, μια ασθενέστερη Ευρώπη που στερείται μιας από τις πιο δυναμικές οικονομίες της θα χάσει λίγη λάμψη στην διεθνή σκηνή. Η αναχώρηση της Βρετανίας σίγουρα θα δώσει την δυνατότητα στην Γαλλία και την Γερμανία να προσπαθήσουν να ηγηθούν πιο δυναμικά στην βαθύτερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι αυτή θα είναι μια νικηφόρα πρόταση για την ΕΕ με την πάροδο του χρόνου, δεδομένων των ποικίλων αντιστάσεων στη νότια και ανατολική Ευρώπη.
Τέλος, όταν ολοκληρωθεί, το Brexit θα επιβραδύνει την δυναμική της εμπορικής ολοκλήρωσης η οποία έχει κάνει πάρα πολλά για να δημιουργηθεί μια παγκόσμια μεσαία τάξη και να αρθούν εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι από την φτώχεια σε όλο τον κόσμο. Εν ολίγοις, αυτή θα είναι η μεγαλύτερη μέχρι σήμερα νίκη για τον λαϊκισμό του τύπου «Πρώτα η Χώρα». Το Brexit θα κατακερματίσει περαιτέρω ένα παγκόσμιο πολιτικό σύστημα που ήδη διασπάται, και θα δημιουργήσει μεγαλύτερες τριβές στις παγκόσμιες αγορές.
Οι σημερινές συγκρούσεις, καταλήγει ο Ian Bremmer, μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων του κόσμου διεξάγονται στα πεδία του εμπορίου και των επενδύσεων. Η επίτευξη του Brexit θα σηματοδοτήσει ένα ορόσημο προς μια πολύ πιο αμφιλεγόμενη διεθνή τάξη.
- Log in to post comments
