Ο Ερντογάν με εξουσίες σουλτάνου

ερντογάν

Από σήμερα ο Ταγίπ Ερντογάν θα είναι πανίσχυρος. Θα καταργήσει ουσιαστικά το γραφείο του πρωθυπουργού, θα αποκτήσει την δυνατότητα σύνταξης του προϋπολογισμού καθώς η αρμοδιότητα περνά από το κοινοβούλιο στον πρόεδρο, και θα αποκτήσει  μεγαλύτερο έλεγχο στην δημόσια διοίκηση. Ακόμα και αν το τουρκικό κοινοβούλιο επιθυμούσε να μπλοκάρει ορισμένους νόμους, ο πρόεδρος θα μπορούσε να επιβάλλει την θέληση του με εκτελεστικά διατάγματα.

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που φοβούνται ότι ο πανίσχυρος πλέον Ερντογάν θα συνεχίσει με ακόμα μεγαλύτερη ένταση το κυνήγι των αντιφρονούντων αλλά και την προσπάθεια του να μετατρέψει την Τουρκία σε μια προσωποπαγή αυτοκρατορία, καθώς ο έλεγχος στον στρατό και στην δικαιοσύνη από ένα πρόσωπο θα είναι πλέον θεσμοθετημένος.

Υπάρχουν, όμως, και εκείνοι που προσδοκούν ότι ο κ. Ερντογάν, θεσμικά θωρακισμένος, θα επανεξετάσει ορισμένες από τις βασικές πτυχές της πολιτικής που εφάρμοσε τα τελευταία δύο χρόνια τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Για παράδειγμα επισήμαιναν ότι η οικονομική πολιτική που ακολούθησε και η οποία από πολλές πλευρές χαρακτηρίζονταν ως "ανορθόδοξη" μπορεί να επανεξεταστεί. "Η εμμονή του Τούρκου προέδρου να ανθίσταται στις προτάσεις της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας για μια σφικτή νομισματική πολιτική μπορεί να έχει νόημα στην διάρκεια της προεκλογικής περιόδου αλλά μετά τις εκλογές μπορεί να αποδειχθεί καταστροφική", τόνιζαν οικονομικοί αναλυτές.

Ανάλογες απόψεις διατύπωναν και για την εξωτερική πολιτική καθώς δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι ο Ερντογάν θα επιχειρήσει να αμβλύνει την αντιπαράθεση με την Ουάσιγκτον και να αναζητήσει μια μορφή διαλόγου με το κουρδικό κόμμα στο εσωτερικό. Η αντιφατική σημερινή κατάσταση στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, πάντως, δεν μπορεί να συνεχιστεί για πολύ. Τώρα που πέθανε η ελπίδα μιας εκλογικής ήττας του Ερντογάν, οι ΗΠΑ θα πρέπει να καταλήξουν αργά ή γρήγορα σε μια πολιτική επιλογή σχετικά με την Τουρκία.

Πάντως, ο Ερντογάν επέμεινε ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να «απελευθερώνει εδάφη στην Συρία» ώστε οι «φιλοξενούμενοί μας» -οι Σύροι πρόσφυγες- να μπορέσουν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους με ασφάλεια, ενώ διεμήνυσε επίσης ότι η Τουρκία θα δράσει πιο αποφασιστικά εναντίον των τρομοκρατικών οργανώσεων.

Αναφορικά με τα ελληνοτουρκικά, ένα είναι σίγουρο: Το κλειδί θα πρέπει να αναζητηθεί στις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ. Αν αυτές οξυνθούν δεν θα πρέπει να αποκλείει κανείς ακόμα μεγαλύτερη ένταση τόσο στο Αιγαίο όσο και στην Κύπρο.

Ο Ερντογάν παρουσιάζει το νέο, προεδρικό σύστημα ως απόλυτα απαραίτητη μεταρρύθμιση προκειμένου να αποκτήσει η Τουρκία σταθερή κυβέρνηση. Οι επικριτές του βλέπουν στην εκτελεστική προεδρία που θα αναλάβει την αντανάκλαση της βούλησής του να μονοπωλήσει την εξουσία. Με βάση το αναθεωρημένο Σύνταγμα της Τουρκίας, ο θώκος του πρωθυπουργού καταργείται, ενώ ο πρόεδρος θα μπορεί να κυβερνά με διατάγματα.