Ο Τραμπ, τα όνειρα του Μακρόν και ο Τσίπρας

Μακρόν, Τραμπ, Τσιπρας

Κάποιοι τον παρομοίασαν με τον Μπλέρ. Κάποιοι άλλοι με την Θάτσερ. Υπήρξαν και εκείνοι που μίλησαν για την νεοφιλελεύθερη εκδοχή του Ντε Γκώλ. Οι Γάλλοι τον χαρακτηριζουν ως τον "Πρόεδρο των Πλουσίων", θέλοντας με τον τρόπο αυτό να καταδείξουν ότι ο σημερινός ένοικος του Ελυζέ πολύ θα ήθελε να μοιάσει με τον "στρατηγό" που επανόρθωσε το βαριά λαβωμένο κύρος της Γαλλίας ως μεγάλης(;) ευρωπαϊκής δύναμης.

Όλα αυτά, όμως, προς το παρόν αποτελούν ποθούμενα. Ο Γάλλος πρόεδρος, στο εσωτερικό της χώρας του έχει να αντιμετωπίσει πολλά εμπόδια: Τους Γάλλους σιδηροδρομικούς, τους εργαζόμενους της Air France, ένα διογκούμενο κύμα αμφισβήτησης, που καθοδηγείται από τον συντοπίτη του François Ruffin (προέρχονται και οι δύο από την Αμιένη), τους συνδικαλιστές της CGΤ και τους αγρότες, στις τάξεις των οποίων επικρατεί αναβρασμός.

Αλλά  αν κρίνει κανείς από τις εξελίξεις με την συμφωνία στο Ιράν, και στο εξωτερικό αμφισβητείται η αποτελεσματικότητά του στην πράξη. Ίσως να φταίει και ο ίδιος, καθώς με την  υπερβολική προβολή της επίσκεψης του στην Ουάσιγκτον ανέβασε υψηλά τον πήχη των προσδοκιών ότι θα μπορούσε να είναι ο άνθρωπος που θα απέτρεπε τον Τραμπ από το να βάλει φωτιά στην Μέση Ανατολή.

Αν σε όλα αυτά προστεθεί η κομψή  αμφισβήτηση προς το πρόσωπό του από πολλούς κορυφαίους πολιτικούς, όπως για παράδειγμα του μέντορά του, Φρανσουά Ολάντ, στον οποίο οφείλει πολλά, αφού του άνοιξε τον δρόμο προς την πολιτική (ο Μακρόν είχε προσεγγίσει τον Ολάντ μέσω του οικονομολόγου Ζακ Αταλί), τότε εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι ο δρόμος δεν είναι στρωμένος με τριαντάφυλλα.

Πλέον, η μοναδική διέξοδος για να αποφύγει την δημοσκοπική κατάρρευση πρέπει να αναζητηθεί εκτός συνόρων. Η συνάντηση με τον Τραμπ, η συμμετοχή στον βομβαρδισμό της Συρίας, οι πρωτοβουλίες για μια κοινή ευρωπαϊκή θέση για την συμφωνία με το Ιράν, και οι πρωτοβουλίες για την ευρωπαϊκή άμυνα, είναι μερικές από τις κινήσεις που κάνει ώστε να εμφανιστεί ως ηγέτης παγκόσμιας ακτινοβολίας.

Ο Μακρόν πολύ θα ήθελε να υποκαταστήσει την Άνγκελα Μέρκελ στον ρόλο του πρώτου Ευρωπαίου, αλλά σίγουρα γνωρίζει ότι αυτό είναι ιδιαίτερα δύσκολο -αν όχι ακατόρθωτο- εγχείρημα. Για τον λόγο αυτό, οι κινήσεις του είναι αργές και προσεκτικές. Για παράδειγμα, ενώ η αντίδρασή του απέναντι στο Βερολίνο που απέρριψε τις γαλλικές προτάσεις για τη μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης ήταν μάλλον υποτονικές, δεν σταμάτησε να αμφισβητεί το Βερολίνο, μεταφέροντας το πεδίο αντιπαράθεσης από την οικονομία στην άμυνα. Έτσι, πήρε την πρωτοβουλία να δημιουργήσει ένα συνασπισμό 10 χωρών, ο οποίος θα είναι ο προπομπός των ευρωπαϊκών ένοπλων δυνάμεων. Ως εκ τούτου, τον επόμενο μήνα θα βρεθούν στο Παρίσι οι υπουργοί Άμυνας της Γαλλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Ολλανδίας, του Βελγίου, της Πορτογαλίας, της Δανίας και της Εσθονίας, για να  υπογράψουν μια επιστολή προθέσεων για την ανάπτυξη "μιας κοινής στρατηγικής κουλτούρας". Ο Μακρόν  είχε περιγράψει την  ιδέα αυτή τον Σεπτέμβριο, κατά την ομιλία του για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Τότε είχε ζητήσει την δημιουργία μιας κοινής ευρωπαϊκής δύναμης παρέμβασης, έναν προϋπολογισμό για την άμυνα και ένα δόγμα δράσης, σε περιπτώσεις όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ δεν εμπλέκονται. 

Ο Γάλλος πρόεδρος, φυσικά, με την κίνηση του αυτή αποσκοπεί και σε άλλα οφέλη. Για παράδειγμα, θέλει να στρατολογήσει συμμάχους οι οποίοι θα μπορούσαν να σηκώσουν ένα μέρος του φορτίου από τις στρατιωτικές της παρεμβάσεις, ιδίως στην Αφρική. Επίσης, θέλει να ενισχύσει ακόμα περισσότερο την γαλλική εξοπλιστική βιομηχανία, η οποία βρίσκεται στην τρίτη θέση της κατάταξης των μεγαλύτερων εξαγωγέων όπλων στον κόσμο. Η  Γαλλία κατάφερε, μάλιστα, να αυξήσει τις εξαγωγές της κατά 27%, εκτοπίζοντας την Γερμανία στη 4η θέση του παγκόσμιου εξοπλιστικού χάρτη. Το 42% των γαλλικών όπλων είχαν προορισμό χώρες της Μέσης Ανατολής, με βασικότερο παραλήπτη και δη με διαφορά, την Αίγυπτο. 

Η κόντρα με την Γερμανία για τις εξαγωγές όπλων είναι πλέον έντονη, καθώς η Γαλλία προσπαθεί να "κλέψει" πελάτες από το Βερολίνο. Και κάπου εκεί μπαίνει η Ελλάδα, η οποία είναι από τους καλύτερους πελάτες των γερμανικών αμυντικών βιομηχανιών. Μεγαλύτεροι πελάτες των Γερμανών το 2017 ήταν η Νότια Κορέα, όπου κατέληξε το 14% των γερμανικών οπλικών συστημάτων, η Ελλάδα με 11% και το Ισραήλ με 8,7%.
Υπό το πρίσμα αυτό μπορούν να ερμηνευτούν οι "αγκαλιές" με τον Έλληνα πρωθυπουργό, στο πρόσωπο του οποίου ο πρώην τραπεζίτης της Ρότσιλντ βλέπει έναν καλό πελάτη όπλων, αλλά και έναν αφοσιωμένο οπαδό, στον εκκολαπτόμενο συνασπισμό των Νοτίων. Αλλά, όπως φάνηκε και στην περίπτωση των φρεγατών FREM, στο dna του κ. Μακρόν υπερισχύει ο τραπεζίτης, και αυτό θα πρέπει να προβληματίσει τον Έλληνα πρωθυπουργό. Ο Γάλλος πρόεδρος έκανε πίσω στην υπόθεση της μίσθωσης των φρεγατών, μετά τις έντονες αντιδράσεις του Τούρκου προέδρου Ερντογάν. Προφανώς, ως τραπεζίτης γνωρίζει ότι η επιτυχία είναι να πουλάς σε όλους, και σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελε να κλείσει την πόρτα σε μία μεγάλη αγορά όπως η Τουρκία.