Το νέο χαμηλό ρεκόρ για την τουρκική λίρα έφερε αύξηση των επιτοκίων

Η λίρα της Τουρκίας βούτηξε σε άλλο ένα χαμηλό ρεκόρ την Τετάρτη μετά από ένα δεύτερο μίνι κραχ σε δύο μήνες που έπληξε το νόμισμα από την Ασία.

Η λίρα μειώθηκε έως και 5%, φθάνοντας στις 4,9282 ανά δολάριο στην Κωνσταντινούπολη, σημειώνοντας απώλειες για το έτος σχεδόν στο 25%. Το νόμισμα υποχώρησε κατά 3,5% στις 4.8331 λίρες ανά δολάριο στις 11:42 π.μ. σήμερα.

Η λίρα σπάει τα πτωτικά ρεκόρ το ένα μετά το άλλο αφότου η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας απέτυχε να αντικρούσει προηγούμενες απώλειες με αυξήσεις των επιτοκίων. Πολλοί επενδυτές έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους ότι η τράπεζα, με μόλις 30 δισεκατομμύρια δολάρια σε χρησιμοποιήσιμα συναλλαγματικά αποθέματα, θα μπορέσει να παρέμβει, λόγω πολιτικών πιέσεων από τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για να διατηρηθούν τα επιτόκια χαμηλά ενόψει των εκλογών της 24ης Ιουνίου.

Οι εξελίξεις αυτές ανάγκασαν τελικά την κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας να ανακοινώσει αιφνιδιαστικά ότι αυξάνει τα επιτόκιά της κατά 300 μονάδες βάσης (τρεις ποσοστιαίες μονάδες).Η κεντρική τράπεζα, η οποία είχε προγραμματίσει για τις 7 Ιουνίου την επόμενη συνεδρίασή της για τον καθορισμό της νομισματικής πολιτικής, ανέφερε ότι αύξησε το ανώτατο επιτόκιό της στο 16,5% από 13,5%. Οι επενδυτές στοιχημάτιζαν ότι οι μεγάλες πωλήσεις του τουρκικού νομίσματος - που έχει σημειώσει πτώση περίπου 20% από την αρχή του έτους με μία σειρά ιστορικά χαμηλών επιπέδων - θα ανάγκαζαν την κεντρική τράπεζα να προχωρήσει σε μία τέτοια κίνηση.

Η πορεία του τουρκικού νομίσματος αντιστράφηκε μετά την απόφαση της κεντρικής τράπεζας και ενισχύθηκε 2% στις 4.5717 λίρες να δολάριο στις 19,37 (ώρα Ελλάδας), ενώ προηγουμένως είχε κάνει βουτιά στις 4.9290 λίρες. «Ήταν η ώρα να αποκαταστήσουμε την αξιοπιστία της νομισματικής πολιτικής και να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη των επενδυτών», έγραψε ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Τουρκίας, Μεχμέτ Σιμσέκ στο Twitter, λίγο πριν την ανακοίνωση της κεντρικής τράπεζας.

Οι επενδυτές πουλούσαν τη λίρα λόγω ανησυχιών για τη νομισματική πολιτική, ιδιαίτερα αφού ο Ερντογάν, που αυτοχαρακτηρίσθηκε ως «εχθρός των επιτοκίων», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι αναμένει να ασκεί μεγαλύτερο έλεγχο στην πολιτική μετά τις εκλογές της 24ης Ιουνίου. Αυτή η δήλωση ενίσχυσε τις ανησυχίες για τη δυνατότητα της κεντρικής τράπεζας να αντιμετωπίσει τον διψήφιο πληθωρισμό.

Ο Ερντογάν την ημέρα που προκήρυξε της αιφνιδιαστικές εκλογές της 24ης Ιουνίου είχε προτάξει και το θέμα της οικονομίας και τις πιέσεις που δέχεται τον τελευταίο καιρό.

Αναλυτές σημειώνουν ότι με αυτούς τους ρυθμούς της υποτίμησης της λίρας οι τουρκικές τράπεζες ασφυκτιούν και δεν αποκλείουν δυσάρεστες εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα.

Αν και η τουρκική οικονομία είναι επί δεκαετίες πληθωριστική με μεγάλες περιόδους ακόμη έστω και παροδικά σε τριψήφιους αριθμούς φαίνεται πως θα δοκιμαστεί σκληρά τουλάχιστον μέχρι τις εκλογές.

Αν μάλιστα στις συνθήκες των διεθνών χρηματαγορών, με το ενισχυμένο δολάριο προσθέσει κανείς και την κόντρα της Άγκυρας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ είναι βέβαιο ότι οι κλυδωνισμοί θα παραμείνουν έντονοι.

Όπως ανέφερε το Bloomberg επικαλούμενο αναλυτές, η ξαφνική πτώση της τουρκικής λίρας την Τετάρτη, ξεκίνησε λόγω των κινήσεων Ιαπώνων διαπραγματευτών που θέλησαν να σταματήσουν την καταγραφή ζημιών.

Η λίρα είχε καταγράψει χαμηλό στις 4,03 ανά δολάριο πριν από δύο μήνες σε αυτό που οι επενδυτές χαρακτήρισαν ως flash-crash που προκάλεσαν πωλήσεις του νομίσματος πάλι από την Ιαπωνία. Οι επενδυτές με ιαπωνικά γιεν επωφελούνται από τα υψηλότερα επιτόκια στην Τουρκία σε ένα επονομαζόμενο carry trade. Το σταμάτημα της καταγραφής ζημιών από χρηματομεσίτες προκάλεσε εκτεταμένες πωλήσεις.

Η διολίσθηση της λίρας ώθησε τις αποδόσεις του 10ετούς τοπικού χρέους σε πάνω από 15%. Η απόδοση στα διετή ομόλογα ήταν 16,5%. Τα υψηλότερα επιτόκια της αγοράς κάνουν έντονη αντίθεση με το επιτόκιο αναφοράς της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας που διαμορφώνεται στο 13,5%.

Αναλυτές προειδοποίησαν ότι η καθοδική πορεία της λίρας θα έχει παράπλευρες επιδράσεις στον χρηματοπιστωτικό τομέα και στις τουρκικές εταιρείες, οι οποίοι κατέχουν ξένο χρέος ύψους 227 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η ασθενέστερη λίρα καθιστά τα δάνεια αυτά πιο δύσκολο να εξοφληθούν. Αρκετοί Τούρκοι επιχειρηματίες, συμπεριλαμβανομένου του δισεκατομμυριούχου Ferit Sahenk, ζήτησαν από τις τράπεζες να αναδιαρθρώσουν δισεκατομμύρια δολάρια σε χρέη.

Η ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ ΠΙΕΖΕΙ ΤΟΝ ΕΡΝΤΟΓΑΝ

Το αριστερόστροφο, βασικό αντιπολιτευόμενο Δημοκρατικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) της Τουρκίας, ζήτησε από την κυβέρνηση να αναλάβει δράση για να σταματήσει την κάθοδο της λίρα μετά την πτώση ρεκόρ στα 4.92 ανά δολάριο την Τετάρτη, έγραψε η φιλοκυβερνητική εφημερίδα Yurt Gazetesi.

Η Τουρκία προχωρά σε προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές στις 24 Ιουνίου, με τους δημοσκόπους να δηλώνουν ότι η οικονομία βρίσκεται στην κορυφή των ανησυχιών των ψηφοφόρων.

Ο αναπληρωτής πρόεδρος του CHP, Faik Öztrak, δήλωσε ότι η πτώση της λίρας ήταν αποτέλεσμα αποτυχημένων δημοσιονομικών πολιτικών του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) και κάλεσε την κυβέρνηση να εφαρμόσει ένα σχέδιο δράσης τριών σημείων, ανέφερε η εφημερίδα.

Πρώτον, δήλωσε ο Öztrak, το κοινοβούλιο πρέπει να συνεδριάσει προκειμένου να άρει την τρέχουσα «κατάσταση έκτακτης ανάγκης», που εφαρμόστηκε μετά την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016. Δεύτερον, η κυβέρνηση πρέπει να εγγυηθεί ότι η κεντρική τράπεζα της χώρας θα είναι ανεξάρτητη από την κυβέρνηση. Τρίτον, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα πρέπει να απολύσει τους οικονομικούς του συμβούλους, καθώς αποδείχθηκαν ανίκανοι, δήλωσε ο Öztrak.

«Αυτές οι προφυλάξεις πρέπει να ληφθούν χωρίς καθυστέρηση. Διαφορετικά, οι πολίτες θα αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο να χάσουν τους τίτλους ιδιοκτησίας των σπιτιών που αγόρασαν με δάνειο », είπε.

Οι επενδυτές, πάντως, πωλούν τις τουρκικές λίρες λόγω ανησυχιών για την οικονομική σταθερότητα της Τουρκίας. Ο Ερντογάν πιστεύει ότι τα υψηλότερα επιτόκια προκαλούν υψηλότερο πληθωρισμό και πιέζει την κεντρική τράπεζα να μην αυξήσει τα επιτόκια, κάτι που οι περισσότεροι οικονομολόγοι λένε ότι είναι απαραίτητο για να αποφευχθεί η πτώση της λίρας.