Οι αιρετικοί του δολαρίου

Κίνα,  Ρωσία και  Τουρκία θέτουν εν αμφιβόλω την ηγετική θέση του δολαρίου στην παγκόσμια οικονομία. Έτσι , η  Ρωσία και η Τουρκία εξήγγειλαν ότι θέλουν να επιστρέψουν στα εθνικά του νομίσματα και να μην περνούν οι συναλλαγές τους μέσα από το δολάριο. Πιθανότατα θα ακολουθήσουν κι άλλες χώρες με αποτέλεσμα το αμερικανικό νόμισμα να χάσει την ηγεμονική του θέση.  Όμως πρόκειται για ένα δύκολο εγχείρημα καθώς τα ανταγωνιστικά του δολαρίου νομίσματα έχουν προβλήματα. Το ευρώ, , είναι νόμισμα χωρίς κράτος, και το κινεζικόνόμισμα με πολύ κράτος. Με άλλα λόγια, όταν το ευρώ είναι ασθενές δεν υπάρχει κυβέρνηση που να φροντίζει για τη σταθερότητά του. Το κινεζικό αντίθετα ελέγχεται από την κινεζική ηγεσία και όχι από τις δυνάμεις της ελεύθερης αγοράς. Το ΔΝΤ υπολογίζει ότι το 62% των συναλλαγματικών αποθεμάτων στο κόσμο κρατούνται σε δολάριο. Και για να έχουμε σύγκριση, σε ευρώ κρατείται το 20% των συναλλαγματικών αποθεμάτων, ενώ ακολουθεί το γιεν και η λίρα Αγγλίας. Η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ στήριξε αδιάλειπτα την πρωτοκαθεδρία του δολαρίου παγκοσμίως και φρόντιζε να υπάρχει πάντα ρευστότητα. Αυτή η ρευστότητα κάνει τους επενδυτές να θεωρούν το δολάριο υπήνεμο λιμάνι. Αυτό βέβαια μπορεί να οδηγήσει σε αλλοπρόσαλλες καταστάσεις. Όταν μυρίζει μπαρούτι σε επενδύσεις σε άλλα νομίσματα, τότε στρέφονται οι επενδυτές, μαζί με τις κεντρικές τράπεζες και τις επιχειρήσεις, προς το δολάριο. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα όταν απειλείται η παγκόσμια οικονομία. Τελευταία παραδείγματα ήταν η τελευταία κρίση στην ευρωζώνη και η συνεχής διαμάχη στο αμερικανικό Κογκρέσο αναφορικά με το ανώτατο όριο ανάληψης χρέους των ΗΠΑ.

Στις ΗΠΑ είναι δύσκολο να γίνει λόγος για μια ελεγχόμενη κατάσταση. Ο πρόεδρος Τραμπ δεν διστάζει να κατηγορεί άλλες χώρες για χειραγώγηση των νομισμάτων τους και να δίνει αργότερα κατευθύνσεις νομισματικής πολιτικής στη δική του Κεντρική Τράπεζα μέσω tweet. Μέχρι τώρα η αμερικανική εκδοτική τράπεζα ακολούθησε μια σταθερή και ανεπηρέαστη πολιτική. Αλλά από τότε που ο Λευκός Οίκος δίνει απροκάλυπτα οδηγίες και προβάλλει διεκδικήσεις, για παράδειγμα σε ότι αφορά στα βασικά επιτόκια, υπάρχουν αμφιβολίες για την πολιτική ουδετερότητα της FED.

Η κυρίαρχη θέση του δολαρίου είχε τις απαρχές της στις 14 Φεβρουαρίου του 1945 επί του πολεμικού USS Quincy που είχε αγκυροβολήσει τότε σε αιγυπτιακή πόλη κοντά στο Κανάλι του Σουέζ. Στην κοιλιά του πλοίου δημιουργήθηκε μια πρόχειρη αίθουσα υποδοχής με λίγες καρέκλες και τραπέζι για μια συνάντηση. Παρόντες στη συνάντηση ήταν ελάχιστοι. Σε αυτόν τον χώρο ο πρόεδρος Ρούσβελτ υποσχέθηκε στον Σαουδάραβα υψηλό προσκεκλημένο του στρατιωτική προστασία, και ο βασιλιάς Ιμπ Σαούντ δεσμεύτηκε ότι όλες οι πετρελαϊκές συναλλαγές θα γίνονταν σε δολάρια.Η ζήτηση για πετρέλαιο αυξήθηκε τα επόμενα χρόνια και μαζί της αυξήθηκε η ζήτηση για το αμερικανικό νόμισμα. Πολύ σύντομα όλες οι διεθνείς συναλλαγές εξελίσσονταν με βάση το δολάριο. Αυτό γίνεται μέχρι και σήμερα.