Έρχεται το τέλος του φθηνού πετρελαίου; Μια τέτοια προοπτική είναι πλέον ορατή καθώς η πετρελαϊκή "συμμαχία" της Σαουδικής Αραβίας με την Ρωσία είναι πολύ πιθανόν να παραταθεί για άλλα 10-20 χρόνια. Πρόκειται για μια σύμπλευση η οποία επισημοποιήθηκε στα τέλη του 2016, όταν οι δύο σημαντικότερες χώρες παραγωγής ενέργειας συμφώνησαν να θέσουν περιορισμούς στον πόλεμο των πετρελαιοπαραγωγών που είχε ξεσπάσει με αφορμή την αύξηση της παραγωγής. Τα αποτελέσματα αυτής της συμφωνίας απεικονίσθηκαν σύντομα στις τιμές, οι οποίες από τα 30 δολάρια που ήταν τότε έφθασαν στα περίπου 70 δολάρια το βαρέλι.
Στην πρόσφατη περιοδεία του στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Σαουδάραβας πρίγκιπας Mohammed bin Salman, ανακοίνωσε ότι ο στόχος είναι να επεκταθεί η συμφωνία με την Ρωσία για τον έλεγχο της παραγωγής, για ακόμη 10 έως 20 χρόνια. Ο υπουργός Πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας ανέφερε ότι ο ΟΠΕΚ και η Ρωσία θα συνεχίσουν να ελέγχουν την παραγωγή πετρελαίου με προφανή στόχο την περαιτέρω αύξηση των τιμών. Πλέον μια τιμή στα 100 δολάρια το βαρέλι θα μπορούσε να θεωρηθεί ένας υλοποιήσιμος στόχος.
Οι παραγωγοί πετρελαίου άλλωστε έχουν να καλύψουν τις ζημιές "προηγούμενων χρήσεων" όταν η πτώση των τιμών του πετρελαίου προκάλεσε σημαντικά προβλήματα σε όλες τις χώρες που βάσιζαν την οικονομία τους στα έσοδα από τις εξαγωγές του "μαύρου χρυσού". Η Ρωσία και η Σαουδική Αραβία είδαν τα συναλλαγματικά αποθέματά τους να μειώνονται δραστικά καθώς με αυτόν τον τρόπο χρηματοδοτούσαν τα δημοσιονομικά τους ελλείμματα. Το Ιράν είδε τις επιδιώξεις για ανασύσταση της οικονομίας του να μετατίθενται. Η Βενεζουέλα και η Αγκόλα ουσιαστικά χρεοκόπησαν. Και όλα δείχνουν ότι τώρα θα ζητήσουν την ρεβάνς.
Προφανώς αυτό ο ρεβανσισμός ήταν η αιτία της έντονης αντίδρασης του προέδρου των ΗΠΑ, Donald Trump, ο οποίος σε tweet έκανε λόγο για το καρτέλ του ΟΠΕΚ που τεχνητά φουσκώνει τις τιμές. "Δεν είναι καλό και δεν θα γίνει αποδεκτό!", έγραψε.
Η αλήθεια είναι ότι οι ΗΠΑ έχουν πολλούς λόγους να απεύχονται μια ενδεχόμενη έκρηξη των τιμών του πετρελαίου. Σίγουρα, οι υψηλές τιμές ευνοούν την αμερικανική πετρελαϊκή βιομηχανία η οποία βοήθησε τον κ. Trump στην προεκλογική του εκστρατεία. Από την άλλη πλευρά, όμως, το κόστος θα ήταν μεγάλο. Το κύριο μέλημα του Trump είναι ο οικονομικός αντίκτυπος των υψηλότερων τιμών ενέργειας στους Αμερικανούς καταναλωτές. Οι οδηγοί θα πληρώνουν περισσότερα για ένα γαλόνι βενζίνης σε σύγκριση με το 2014. Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι η επιβάρυνση που έχουν τα αμερικανικά νοικοκυριά από την μέχρι τώρα άνοδο των τιμών είναι -κατά μέσο όρο- 400 δολάρια σε σύγκριση με το 2016. Από την άλλη πλευρά, οι γεωπολιτικές επιπτώσεις από τις υψηλότερες τιμές είναι επίσης ανησυχητικές. Η ενίσχυση των οικονομιών τόσο της Ρωσίας όσο και του Ιράν, που είναι δύο από τους πιο ισχυρούς διεθνείς αντιπάλους των ΗΠΑ, θα αποδυνάμωνε την πολιτική των κυρώσεων και θα τις καθιστούσε περισσότερο αδιάλλακτους συνομιλητές.
Βεβαίως, τα περιθώρια αντίδρασης του κ. Trump θα είναι περιορισμένα όσο θα βρίσκεται σε ισχύ η συμφωνία μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ρωσίας. Αλλά το γεγονός ότι ο Σαουδάραβας πρίγκιπας Mohammed bin Salman έκανε τις δηλώσεις αυτές σε μια χρονική στιγμή που η συμμαχία της Ρωσίας με το Ιράν φαίνεται ακλόνητη, δείχνει ότι στις προτεραιότητες του Ριάντ οι τιμές του πετρελαίου έχουν πιο βαρύνουσα σημασία από το θέμα της Συρίας και από την διαμάχη με το Ιράν. Υπενθυμίζεται ότι το καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας ισχυρίζεται πως ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν μπορεί να αποδειχθεί πιο επικίνδυνος από τον Αδόλφο Χίτλερ, ενώ ταυτόχρονα κατηγορεί την Τεχεράνη ότι επιθυμεί την αποσταθεροποίηση και την απομάκρυνση του Οίκου των Σαούντ. Επίσης, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την ιρανική προέλευση πολλών από τους 100 πυραύλους που οι Houthi της Υεμένης εκτοξεύουν σε πόλεις της Σαουδικής Αραβίας τα τελευταία χρόνια.
Επομένως, η μοναδική αντίδραση που απομένει στο Αμερικανό πρόεδρο είναι να αυξήσει τις άδειες εξαγωγής καυσίμων των Αμερικανών παραγωγών ενώ ταυτόχρονα να αξιοποιήσει νέα κοιτάσματα που βρίσκονται σε περιοχές που ελέγχονται από φιλικές και συμμαχικές χώρες. Αυτό φυσικά προϋποθέτει μια τιμή που να καλύπτει το κόστος εξόρυξης -επομένως τις τιμές των 30 δολαρίων θα αργήσουμε να τις ξαναδούμε- και τον πολιτικό και επιχειρηματικό έλεγχο των νέων κοιτασμάτων. Η διαπίστωση αυτή προσδίδει στην κυπριακή ΑΟΖ αλλά και στο Αιγαίο ακόμη μεγαλύτερη σημασία, καθώς τα κοιτάσματα αυτά σε συνδυασμό με εκείνα του Ισραήλ, της Αιγύπτου και του Λιβάνου, μπορεί να λειτουργήσουν ως ασφαλιστική δικλείδα απέναντι στην συμμαχία της Μόσχας με το Ριάντ.
- Log in to post comments
