Σε ένα ιδιότυπο μπρα ντε φερ θα αποδυθούν η Τουρκία, η Αλβανία, ΠΓΔΜ, η Σερβία και το Μαυροβούνιο με έπαθλο τα δισεκατομμύρια της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε ένα νέο σύστημα χορήγησης και εκταμίευσης της χρηματοδοτικής βοήθειας στις χώρες που επιδιώκουν την ένταξή τους. Αν η πρόταση εφαρμοστεί, τότε αυτό μπορεί να σημαίνει ότι από το 2021 έως το 2027 τα κοινοτικά κονδύλια που θα εισπράξει η Τουρκία μπορεί να είναι πολύ λιγότερα εξαιτίας των παραβάσεων στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ανελεύθερες πολιτικές που ακολουθεί το καθεστώς Ερντογάν.
Σε ανάλογη θέση μπορεί να βρεθούν τα Τίρανα και τα Σκόπια, για τα οποία υπάρχουν ενστάσεις που αφορούν στην διαφθορά και το οργανωμένο έγκλημα. Είναι άγνωστο αν το μέτρο μπορεί να εφαρμοστεί και για τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει η ΠΓΔΜ έναντι της Ελλάδας στο πλαίσιο της συμφωνίας Τσίπρα-Ζάεφ.
Ουσιαστικά, οι αλλαγές αυτές μπορεί να αποτελέσουν ένα εργαλείο για την ελληνική διπλωματία τόσο σε σχέση με την Τουρκία, όσο και με την ΠΓΔΜ και την Αλβανία. Αν και δεν είναι γνωστή η διαδικασία που θα ακολουθηθεί για το μπλοκάρισμα των χρηματοδοτήσεων -δηλαδή θα σχετίζεται με το συμβούλιο υπουργών ή θα λειτουργεί αυτόνομα μέσω της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών- εντούτοις, οι δυνατότητες που έχει η Ελλάδα ώστε να παρεμβαίνει είναι μεγάλες. Και αν για την Τουρκία τα κονδύλια αυτά αποτελούν ένα μικρό ποσοστό του προϋπολογισμού της, για την Αλβανία και την ΠΓΔΜ είναι ζωτικής οικονομικής σημασίας.
Ο κοινοτικός προϋπολογισμός προβλέπει αύξηση του κονδυλίου για την χρηματοδότηση των υποψήφιων προς ένταξη χωρών κατά 30%. Αλλά προβλέπει ότι η εκταμίευση θα γίνεται με βάση τις επιδόσεις τους στην διαδικασία σύγκλισης με τα κοινοτικά πρότυπα. Η σύνδεση αυτή μπορεί να αφορά τις παραβάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την διαφθορά, την εκστρατεία κατά του οργανωμένου εγκλήματος και γενικά όλα τα προαπαιτούμενα που τίθενται κατά την διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Αυτό σημαίνει ότι στο πλαίσιο του συστήματος αυτού, για πρώτη φορά, οι υποψήφιες προς προσχώρηση χώρες δεν θα λάβουν ένα καθορισμένο ποσό για την περίοδο, αλλά θα τους χορηγηθούν ποσά ανάλογα με τις ανάγκες και τις επιδόσεις τους σε τομείς που θεωρούνται σημαντικοί από την ΕΕ.
Μια τέτοια σύνδεση θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα «είδος ανταγωνισμού» μεταξύ των υποψήφιων χωρών προκειμένου να εκπληρωθούν οι απαιτήσεις της ΕΕ, δήλωσε ο Johannes Hahn, αρμόδιος για τη διεύρυνση Επίτροπος της ΕΕ. Η Τουρκία μαζί με τέσσερις ακόμα υποψήφιες χώρες -Αλβανία, πΓΔΜ, Μαυροβούνιο και Σερβία- θα κληθούν να "παλέψουν" για να πάρουν όσο το δυνατόν περισσότερα κονδύλιο από τα 14,5 δισεκατομμύρια ευρώ που προβλέπεται στον προϋπολογισμό για την περίοδο 2021-2027.
Η πρόταση δεν φαίνεται να ιδιαίτερα αρεστή είδηση για την Τουρκία, η οποία έχει δεχθεί έντονη κριτική για την απόσταση που την χωρίζει από την ΕΕ, ιδίως στους τομείς του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Ήδη, οι κοινοτικές χρηματοροές προς την Τουρκία -δεν περιλαμβάνεται σε αυτές η χρηματοδότηση που υπάρχει στα πλαίσια της υλοποίησης της συμφωνίας για το προσφυγικό- είναι σημαντικά περιορισμένες. Συγκεκριμένα έχουν εκταμιευθεί μόλις 315 εκατομμύρια ευρώ από τα 4,45 δισεκατομμύρια που προβλέπονται. Η Επιτροπή της ΕΕ αποδίδει την συρρίκνωση αυτή στις ελλείψεις στα δημοκρατικά πρότυπα και στο κράτος δικαίου της Τουρκίας.
Πρέπει να σημειωθεί ότι ο προϋπολογισμός που συζητείται τώρα στις Βρυξέλλες προβλέπει μία ανάλογη διαδικασία για τις χρηματοδοτήσεις των κρατών-μελών. Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι αν παραβιάζεται το "κράτος δικαίου" τότε τα κοινοτικά κονδύλια μπορεί να μπλοκαριστούν. Ως πρώτο θύμα της διαδικασίας αυτής "φωτογραφίζεται" η Βαρσοβία.
- Log in to post comments
