Αν μελετήσει κανείς προσεκτικά τις εξελίξεις στην ευρωπαϊκή οικονομία και στο προσφυγικό, θα συνειδητοποιήσει ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να αλλάξει σελίδα. Πολιτικοί όπως η Γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, που σημάδεψαν την πορεία της ΕΕ, αμφισβητούνται στο εσωτερικό των χωρών τους. Άλλοι, όπως ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, ο οποίος τα προηγούμενα χρόνια είχε συγκρουστεί με την Γερμανία εξαιτίας της νομισματικής πολιτικής που ακολουθούσε, ασπάστηκαν το γερμανικό οικονομικό δόγμα. Άλλοι, όπως ο Γάλλος Μακρόν συνασπίζεται με τον Ιταλό λαϊκιστή πρωθυπουργό, Κόντε. Την ίδια στιγμή, η ΕΕ βρίσκεται αντιμέτωπη με τον Τραμπ, ο οποίος δεν φαίνεται διατεθειμένος να υποχωρήσει στον άτυπο οικονομικό πόλεμο που έχει κηρύξει, και με ένα κύμα λαϊκιστών οι οποίοι απειλούν την ισορροπίες που έχουν επικρατήσει τις τελευταίες δεκαετίες στο Ευρωκοινοβούλιο.
Η ΜΕΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΕΚΤ
Η πιο εντυπωσιακή αλλαγή ήταν αυτή του προέδρου της ΕΚΤ ο οποίος, παρά την «αυξανόμενη αβεβαιότητα, για κυρίως γεωπολιτικούς λόγους», ανακοίνωσε ότι θα σταματήσει το τεράστιο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων στο τέλος Δεκεμβρίου. Η πολιτική, αυτή, γνωστή ως ποσοτική χαλάρωση ή QE, βασιζόταν στην διοχέτευση ρευστότητας στις οικονομίες των κρατών μελών της Ευρωζώνης με αγορές από την ΕΚΤ κρατικού χρέους –περί τα 2,4 τρισεκατομμύρια ευρώ τα τελευταία τρία χρόνια. Τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια του ευρώ, αποτέλεσμα των ενέσεων ρευστότητας είχαν προκαλέσει τη μήνι του Σόιμπλε και του Βάιντμαν οι οποίοι απαιτούσαν από τον Ντράγκι να κλείσει τις στρόφιγγες. Τελικά στην δύση της προεδρίας του, ο Ιταλός κεντρικός τραπεζίτης, παρά τις εμφανείς αβεβαιότητες για την ισχύ της ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας προσεγγίζει την γερμανική άποψη του -κατά πάσα βεβαιότητα- διαδόχου του, του κ. Βάιντμαν, του επικεφαλής της γερμανικής κεντρικής τράπεζας.
Αν και οι περισσότεροι δεν εξεπλάγησαν από την στροφή του Ντράγκι, εντούτοις αναρωτήθηκαν γιατί ο Ιταλός κεντρικός τραπεζίτης τους τελευταίους μήνες έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του για να συσκοτίσει τις προθέσεις του. Η πρώτη σαφής ένδειξη ήλθε πριν λίγες μέρες όταν ο κορυφαίος οικονομολόγος της ΕΚΤ, Peter Praet, ουσιαστικά προανήγγειλε την απόφαση του επικεφαλής της ΕΚΤ.
Η στροφή της ΕΚΤ σε πολιτικές που παραπέμπουν στην σφικτή νομισματική πολιτική που εφάρμοσε η Κεντρική Τράπεζα της Γερμανίας πριν το ευρώ, μπορεί να έχει καταλυτικές πολιτικές επιπτώσεις καθώς οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα πρέπει να εφαρμόσουν πιο σκληρές πολιτικές λιτότητας και μεταρρυθμίσεων. Και το εύλογο ερώτημα που ανακύπτει είναι: Πώς θα γίνει αυτό όταν έχουν στο λαιμό τους την ανάσα των λαϊκιστών;
Σίγουρα, η απόφαση του Ντράγκι έχει τις ασφαλιστικές της δικλείδες. Για παράδειγμα, τα επιτόκια θα παραμείνουν αρνητικά «τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι του 2019» ενώ η ΕΚΤ θα κρατήσει τα ομόλογα ύψους 2,4 τρισεκατομμυρίων ευρώ που έχει αποκτήσει τα τελευταία τρία χρόνια. Οι δύο αυτές κινήσεις βοηθούν τις κυβερνήσεις αφού διατηρούν τις αγορές ομολόγων υπό πίεση.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, η απόφαση της ΕΚΤ δημιουργεί πλήθος ερωτηματικών σχετικά με τη μελλοντική νομισματική πολιτική και τον αντίκτυπό της στον πολιτικό διάλογο της ευρωζώνης. Πλέον, πολλοί αναλυτές διατυπώνουν το ερώτημα: Τι θα κάνουν οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης τώρα που η ΕΚΤ αποστασιοποιείται;
Η ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΕΕ
Σίγουρα η πίεση που δέχονται η Γαλλία και η Γερμανία για να καταλήξουν σε ένα αξιόπιστο σχέδιο αλλαγών στην ευρωζώνη αυξάνεται. Μάλιστα, οι χρόνοι είναι πιεστικοί καθώς στην ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής, στο τέλος του μήνα, πρέπει να παρουσιάσουν στους εταίρους τους ένα σχέδιο τόσο για τις άμεσες μεταρρυθμίσεις όσο και για τα βήματα που θα πρέπει να γίνουν τα επόμενα χρόνια.
Και εδώ είναι τα δύσκολα. Στην Γερμανία, η θέση της Μέρκελ είναι δυσχερής εξαιτίας της τεταμένης σχέσης της με τους Βαυαρούς Χριστιανοκοινωνιστές. Οι Βαυαροί κομματικοί της εταίροι ζητούν αυστηρότερα μέτρα για το προσφυγικό και αυτό έχει προκαλέσει ήδη κρίση στην συμμαχία. Με δεδομένο ότι οι απόψεις τους είναι υπέρ της σκληρότερης νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής -αυτό έχει γίνει φανερό και από την στάση που έχουν τηρήσει στο ελληνικό ζήτημα- δεν είναι λίγοι που αναρωτιούνται πώς θα βρεθεί η χρυσή τομή με τον Γάλλο πρόεδρο, Εμμανουέλ Μακρόν, και τις προτάσεις του για την μεταρρύθμιση της ευρωζώνης.
Προς το παρόν ο Γάλλος πρόεδρος αναζητά συμμάχους στο πρόσωπο του Ιταλού πρωθυπουργού, με τον οποίο είχε συγκρουστεί πριν από λίγες μέρες εξαιτίας του προσφυγικού. Παρά τις εμφανείς διαφορές τους για το μέλλον του ευρώ ο Macron και ο Ιταλός πρωθυπουργός Giuseppe Conte συμφώνησαν ότι η οριστικοποίηση της ευρωπαϊκής τραπεζικής ένωσης και η συμφωνία για έναν κοινό προϋπολογισμό της ευρωζώνης αποτελούν κορυφαίες προτεραιότητες για το ευρωπαϊκό μπλοκ.
Σε συνέντευξη Τύπου την Παρασκευή, μετά τη συνάντησή τους στο Παρίσι, ο κ. Macron δήλωσε ότι «υπάρχει πλήρης συμφωνία με την Ιταλία και με άλλους εταίρους της ΕΕ για την τραπεζική ένωση, η οποία πρέπει να οριστικοποιηθεί». Είπε επίσης ότι συμφωνία υπάρχει και για τους μηχανισμούς αλληλεγγύης και προστασίας, γνωστούς ως «backstops», οι οποίοι «πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή». Ο Macron δήλωσε επίσης ότι η ευρωζώνη χρειάζεται «δικό της προϋπολογισμό» για τη στήριξη επενδύσεων, και αυτό θα συζητηθεί με την Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ τις επόμενες ημέρες. Ο κ. Conte, του οποίου η κυβέρνηση στηρίζεται από δύο λαϊκιστικά κόμματα, επανέλαβε τα λόγια του Γάλλου ομόλογου του, λέγοντας ότι η Ιταλία θα συνεργαστεί μαζί με την Γερμανία για να βρει κοινή βάση για την πορεία προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης των ευρωπαϊκών οικονομικών και του ενιαίου νομίσματος.
- Log in to post comments
