Ο Βραζιλιάνος Τραμπ

Μόλις ανακοινώθηκε η νίκη του ακροδεξιού λαϊκιστή Ζαΐρ Μπολσονάρου στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, χιλιάδες Βραζιλιάνοι ξεχύθηκαν στους δρόμους του Ρίο ντε Ζανέιρο για να γιορτάσουν την πολιτική αλλαγή στην χώρα.

Ο αμφιλεγόμενος Ζαΐρ Μπολσονάρου χαρακτηρίζεται από πολλούς ως «τροπικός Τραμπ». Ίσως λοιπόν δεν είναι τυχαίο ότι ένας από τους πρώτους ηγέτες που επικοινώνησε με τον Ζαΐρ Μπολσονάρου για να τον συγχαρεί ήταν ο Αμερικανός πρόεδρος.Η επικράτησή του έχει να κάνει με την οργή των ψηφοφόρων εναντίον της διαφθοράς, του νεποτισμού και της κακοδιοίκησης των καθιερωμένων κομμάτων. Ήταν και ο λόγος που οδηγήθηκε στην φυλακή ο πρώην πρόεδρος της χώρας, Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα. 

Στις πρώτες, σύντομες δηλώσεις του, ο Ζαΐρ Μπολσονάρου απευθύνθηκε στους οπαδούς του μέσω του Facebook Live, υποσχόμενος ότι θα αλλάξει τη μοίρα της χώρας και ότι θα κάνει την Βραζιλία σπουδαία ξανά. Σε μια προσπάθεια να στείλει μήνυμα ενότητας στους Βραζιλιάνους, ο νικητής των εκλογών τόνισε ότι «η κυβέρνησή μας θα είναι δημοκρατική και θα σέβεται το Σύνταγμα». Υπογράμμισε επίσης ότι «δεν πρέπει να φλερτάρουμε με τον σοσιαλισμό, τον λαϊκισμό, την άκρα αριστερά».

Κατά την διάρκεια του προεκλογικού αγώνα, ο ακροδεξιός Ζαΐρ Μπολσονάρου έκανε πολλές φορές αρνητικά σχόλια για γυναίκες, μαύρους και ομοφυλόφιλους, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις τόσο εντός της Βραζιλίας όσο και στο εξωτερικό. Ο πρώην αλεξιπτωτιστής προτίθεται να χαλαρώσει τους νόμους για την οπλοκατοχή και να παραχωρήσει περισσότερες εξουσίες στην αστυνομία. Παράλληλα, ο Μπολσονάρου δεν κρύβει την συμπάθειά του στους χουντικούς που όριζαν τις τύχες της Βραζιλίας επί 20 χρόνια. Λέγεται, μάλιστα, ότι προτίθεται να αναθέσει Υπουργεία σε στρατιωτικούς.

Από την πλευρά του, ο ηττημένος της εκλογικής αναμέτρησης, Φερνάντο Χαντάτ, παραδέχθηκε μεν την ήττα του, δεν θέλησε ωστόσο να συγχαρεί τον νικητή, όπως έπραξε ο απερχόμενος πρόεδρος της χώρας, Μισέλ Τέμερ. Ο επικεφαλής του Εργατικού Κόμματος δήλωσε, εμφανώς συγκινημένος, στους οπαδούς του: «Όπως και εκατομμύρια πολίτες, έτσι και εγώ θεωρώ ότι η χώρα είναι σημαντικότερη από την ζωή μου, από το δικό μου συμφέρον. Όταν κοιτώ τον κόσμο στον δρόμο διαπιστώνω μια αγωνία, έναν φόβο. Σας λέω λοιπόν: Μην φοβάστε, μην απελπίζεστε. Θα είμαστε εδώ. Είμαστε μαζί σας».

Ο μύθος του Μπολσονάρου μετά την εναντίον του δολοφονική απόπειρα συνεχώς διογκώνεται παρά το ότι θέλει να επαναφέρει το στρατιωτικό καθεστώς, παρά το ότι μιλά υποτιμητικά για τις γυναίκες και τους Αφροβραζιλιάνους. Με την στάση του πολώνει την κοινωνία και λίγο πριν τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών χιλιάδες κατέβηκαν στους δρόμους των μεγάλων πόλεων της χώρας για να διαδηλώσουν εναντίον του. Ο Μπολσονάρου κατάφερε πάντως, όπως φαίνεται, να πλασαριστεί ως πολιτικός ενάντια στο πολιτικό κατεστημένο, το οποίο λυμαινόταν επί δεκαετίες τον δημόσιο βίο της χώρας.

Η Βραζιλία έζησε θυελλώδεις ημέρες. Αρχές της δεκαετίας του '90 η χώρα μπήκε σε φάση οικονομικής ανάπτυξης, αλλά το 2014 ανακαλύφθηκε ένα τεράστιο δίκτυο διαφθοράς με την συμμετοχή κρατικών επιχειρήσεων και πολιτικών όλων των κομμάτων. Όποιος κατάφερε να επιζήσει πολιτικά και νομικά της επιχείρησης «Καθαρά Χέρια», εκλαμβάνεται ως απρόβλεπτος. Το πιο διάσημο παράδειγμα είναι ο πρώην πρόεδρος Λούλα.

Σε οικονομικό επίπεδο η Βραζιλία από αναδυόμενος παγκόσμιος παίχτης έχει μετατραπεί σε «προβληματικό παιδί». Το δημόσιο έλλειμμα και το εσωτερικό χρέος είναι μεγαλύτερο και από αυτό της Αργεντινής.