Ξεφυτρώνουν νέα «τείχη» στην Ευρώπη και η Ελλάδα θεατής…

προσφυγικό

Τα «Κέντρα Διέλευσης», τα οποία αποτελούν την βάση της πολιτικής συμβιβασμού της καγκελαρίου Μέρκελ με τον Βαυαρό υπουργό Εσωτερικών, Horst Seehofer, αν και βρίσκονται στις κουβέντες (για να ξεκινήσει η κατασκευή και λειτουργία τους απαιτείται να συμφωνήσουν οι τρίτοι εταίροι του κυβερνητικού συνασπισμού, οι Σοσιαλδημοκράτες, και αυτό προς το παρόν φαίνεται πολύ δύσκολο), προκαλούν τις αντιδράσεις των γειτόνων της Γερμανίας. Η απειλή της επαναφοράς των εθνικών συνόρων στην Ευρώπη είναι πλέον ορατή.

Ταυτόχρονα, όλοι οι Κεντροευρωπαίοι θέλουν οι έλεγχοι να επικεντρωθούν στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Σε μια τέτοια προοπτική, η Ελλάδα θα είναι απομονωμένη στο ανατολικότερο άκρο της Ευρώπης, παρέα με παλιούς και νέους πρόσφυγες.

Η Ιταλία και η Αυστρία αντιδρούν στο πλαίσιο της συμφωνίας μεταξύ Μέρκελ και Seehofer, δηλώνοντας ότι σκοπεύουν να επαναφέρουν τους ελέγχους στα σύνορα εάν το Βερολίνο προχωρήσει στη υλοποίηση των σχεδίων του. Δηλαδή, αν εφαρμόσει το σχέδιο για την δημιουργία των λεγόμενων «ζωνών διέλευσης» κατά μήκος των νότιων συνόρων της Γερμανίας, για να επιταχυνθεί η απέλαση  των προσφύγων που δεν έχουν δικαίωμα να ζητήσουν άσυλο στη χώρα. 

«Εάν η συμφωνία αυτή, γίνει η θέση της γερμανικής κυβέρνησης, τότε αισθανόμαστε αναγκασμένοι να αναλάβουμε δράση ... και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση είναι έτοιμη να λάβει ειδικά μέτρα για την προστασία των νότιων συνόρων μας», δήλωσαν οι ηγέτες της Αυστρίας -καγκελάριος Sebastian Kurz, αντιπρόεδρος καγκελάριος Heinz-Christian Strache και ο υπουργός Εσωτερικών Herbert Kickl- οι δύο τελευταίοι προερχόμενοι από το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας. 

Ο Matteo Salvini, υπουργός Εσωτερικών της Ιταλίας, απάντησε ότι εάν η Αυστρία είναι έτοιμη να κλείσει τα σύνορά της τότε η Ιταλία θα κάνει το ίδιο. «Είμαι έτοιμος από αύριο να αποκαταστήσω τους ελέγχους στο Brenner [πέρασμα μεταξύ Ιταλίας και Αυστρίας], επειδή η Ιταλία έχει μόνο να κερδίσει από αυτό», δήλωσε στην τηλεόραση Rai. Σημειώνεται ότι το Brenner Pass είναι η κύρια εμπορική διαδρομή Βορρά-Νότου. Από εκεί διέρχονται τα προϊόντα της Ιταλίας που εξάγονται στην Γερμανία αλλά και από εκεί  περνούν τα γερμανικά προϊόντα που απευθύνονται στην ιταλική αγορά. Αυτό σημαίνει ότι οι οικονομικές επιπτώσεις από μια τέτοια ενέργεια θα είναι τεράστιες. 

Η Σλοβενία, η οποία έχει σύνορα με την Αυστρία και την Ιταλία, ήταν πιο επιφυλακτική. Η κυβερνητική δήλωση αναφέρει  ότι θα «ζητήσει πρόσθετες εξηγήσεις» για τα σχέδια των γειτόνων της πριν αποφασίσει για την δική της πορεία δράσης.

Αλλά και οι Βρυξέλλες ανησυχούν. Διπλωμάτες τόνιζαν ότι ο γερμανικός συμβιβασμός θα μπορούσε να προκαλέσει την επαναφορά των εσωτερικών συνόρων σε όλο το μπλοκ.

«Η υπογραφή της Μέρκελ είναι το αντίθετο της πολιτικής της ανοιχτής πόρτας που υιοθέτησε το 2015», δήλωσε ένας διπλωμάτης από την Κεντρική Ευρώπη. Αν το Βερολίνο προχωρήσει στα σχέδιά του, ένα «φαινόμενο ντόμινο  φαίνεται αρκετά πιθανό», προειδοποίησε ένας διπλωμάτης από τη Νότια Ευρώπη.

Αν τελικά κάνουν πράξη την απειλή τους, τότε η συμφωνία Σένγκεν κινδυνεύει να τιναχθεί στον αέρα. Σημειώνεται ότι υπό εξέταση είναι και ο «κανονισμός του Δουβλίνου». 

Από τις αρχές της εβδομάδας στο παζλ μπήκαν και οι ηγέτες της Αφρικής. Οι αρχηγοί των αφρικανικών κρατών, κατά την σύνοδο κορυφής της Αφρικανικής Ένωσης, συμφώνησαν να δημιουργήσουν το Αφρικανικό Παρατηρητήριο για τη Μετανάστευση και την Ανάπτυξη (OAMD), το οποίο θα εδρεύει στην πρωτεύουσα του Μαρόκου, Ραμπάτ. Όμως, απέρριψαν τα σχέδια των ηγετών της ΕΕ για την κατασκευή ελεγχόμενων κέντρων στις αφρικανικές χώρες.

Το ευτύχημα είναι ότι προς το παρόν οι προσφυγικές ροές είναι πολύ λιγότερες από εκείνες του Οκτωβρίου 2015, όταν είχαν φθάσει στο ανώτατο σημείο. Προς το παρόν, όσοι φτάνουν στην ΕΕ από εδώ και πέρα, έχουν να επιλέξουν ανάμεσα στην επιστροφή και τον εγκλεισμό σε στρατόπεδα κλειστού τύπου. Αυτό, άλλωστε, υπονοεί το κοινό ανακοινωθέν του Συμβουλίου Κορυφής, σύμφωνα με το οποίο «στην επικράτεια της ΕΕ, όσοι θα διασώζονται σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, θα πρέπει να  μεταφέρονται σε ελεγχόμενα κέντρα εγκατεστημένα στα κράτη-μέλη, μόνο σε εθελοντική βάση, όπου θα γίνει  με πλήρη στήριξη της ΕΕ, η διάκριση μεταξύ των παράνομων μεταναστών οι οποίοι θα επιστρέψουν στις χώρες τους, και εκείνων που χρήζουν διεθνούς προστασίας, για τους οποίους θα εφαρμόζεται η αρχή της αλληλεγγύης».