Η Πολιτιστική Κληρονομιά ως Πηγή Βιώσιμης Ανάπτυξης

Η Πολιτιστική Κληρονομιά ως Πηγή Βιώσιμης Ανάπτυξης

Τα αποτελέσματα μιας σημαντικής προσπάθειας ουσιαστικής αξιοποίησης της πολιτισμικής κληρονομιάς, του προγράμματος InHeriT δηλαδή, παρουσιάστηκαν πριν από λίγες ημέρες στο Κεντρικό Κτήριο του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, παρουσία  του πρύτανη κ. Μελετίου Αθανασίου Δημόπουλου.

Το InHeriT είναι ένα τριετές πρόγραμμα που στοχεύει στην ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την οικονομική και κοινωνική αξία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και τον καίριο ρόλο της στην δημιουργία τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξη.

Εταίροι του προγράμματος είναι τέσσερα πανεπιστήμια (η Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πολυτεχνείου Κρήτης ως συντονιστής, ο Τομέας Ανάπτυξης και Διεθνούς Οικονομικής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΕΚΠΑ, το Business School του Πανεπιστημίου Middlesex του Λονδίνου και η Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου Νεάπολις Πάφου της Κύπρου) και τρία κοινωφελή ιδρύματα (το Μανιατάκειον Ίδρυμα, το Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου, Χανιά, και το Fondazione Flaminia από την Ραβέννα της Ιταλίας) από τέσσερες χώρες με τελείως διαφορετική επιστημονική και διοικητική αφετηρία, για να μελετήσουν την αρμονική  σύζευξη αρχιτεκτονικής πολιτιστικής κληρονομιάς και βιώσιμης ανάπτυξης.

Το κεντρικό αποτέλεσμα του προγράμματος είναι ένα πενθήμερο σεμινάριο που απευθύνεται προς το ευρύ κοινό, με τίτλο «Η Πολιτιστική Κληρονομιά ως Πηγή Βιώσιμης Ανάπτυξης». Το υλικό είναι διαθέσιμο δημόσια (public domain) και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ελεύθερα σε εκπαιδευτικές δράσεις μιας ή περισσότερων ημερών από φορείς και ιδρύματα.

Τα διάφορα αποτελέσματα και πνευματικά προϊόντα του προγράμματος (συνέδρια, βιβλία, εκπαιδευτικοί οδηγοί, χαρτογράφηση πολιτιστικού κεφαλαίου σε τρείς περιοχές, εκθέσεις αρχιτεκτονικών έργων φοιτητών, πλατφόρμα επιχειρηματικότητος στον πολιτισμό, κλπ) έχουν ετοιμασθεί ως υλικό και ως εκπαιδευτικά βοηθήματα για το σεμινάριο αυτό. Όμως, ταυτόχρονα αυτά τα πνευματικά προϊόντα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και αυτοτελώς για ερευνητικούς και διδακτικούς σκοπούς και σε άλλες συναφείς δραστηριότητες.

Στην παρουσίαση συμμετείχαν, ο καθηγητής της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ Παναγιώτης Τουρνικιώτης, η καθηγήτρια του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΕΚΠΑ και πρώην υπουργός Λούκα Κατσέλη, η αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού Σοφία Εφραίμογλου και η αναπληρώτρια καθηγήτρια της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών στο Πολυτεχνείο Κρήτης Αμαλία Κωτσάκη. Το συντονισμό της παρουσίασης ανέλαβε η Λίνα Μενδώνη, Αρχαιολόγος στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, πρώην γενική γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού, και την παρουσίαση των αποτελεσμάτων του προγράμματος έκανε εκ μέρους των εταίρων ο ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών Γεώργιος Μέργος

Στις τοποθετήσεις τους οι ομιλητές ανέδειξαν την σημασία της διεπιστημονικής προσέγγισης αυτού του πολύπλοκου θέματος με διάφορες διαστάσεις, την αρχαιολογική, την αρχιτεκτονική και την οικονομική, τονίζοντας ότι η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί ένα τεράστιο κεφάλαιο για την Ελλάδα με εντυπωσιακές αναπτυξιακές δυνατότητες που παραμένει ακόμα μάλλον αναξιοποίητο.

Από την συζήτηση προέκυψε ότι στις σύγχρονες αντιλήψεις για την βιώσιμη ανάπτυξη η πολιτιστική κληρονομιά αναγνωρίζεται ταυτόχρονα ως ατμομηχανή, αλλά και ως καταλύτης οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, όπου προστασία και χρήση μπορούν να συνδυαστούν αρμονικά ως εταίροι στην αναπτυξιακή διαδικασία.  

Επίσης, ότι η πρόκληση για την Ελλάδα της κρίσης είναι να αξιοποιήσει το τεράστιο και μάλλον αναξιοποίητο πολιτιστικό κεφάλαιο πού έχει, ιδιαίτερα στην περιφέρεια, ώστε να πετύχει βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και ανασυγκρότηση, ακολουθώντας τα επιτυχημένα παραδείγματα πολλών άλλων χωρών, ιδίως της Ιταλίας.